I. GİRİŞ

41 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile; 01.05.2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere “Demir-Çelik Külçelerinin ve Ürünlerinin” tesliminde KDV tevkifatı zorunluluğu getirilmiştir.

Tebliğde, tevkifata tabi olan-olmayan demir-çelik ürünlerinin kapsamı (mamul/yarı mamul) ve verilen örneklerin yetersiz olmasından kaynaklanan belirsizlikler nedeniyle, bazı mamul/yarı mamul ürünlerin tesliminde tevkifat uygulanıp uygulanmayacağı konusunda tereddütlerden kaynaklanan farklı uygulamalar nedeniyle, haksız rekabet ortamı oluşmuştur.

Oluşan bu tereddütlerin ve haksız rekabetin giderilmesine yönelik olarak, Bakanlıktan yapılacak özelge taleplerinde ciddi artış olduğu tahmin edilmektedir.

Yazımızda; oluşan bu tereddütlere dikkat çekmek ve benzer nitelikteki (bakır, çinko, alüminyum ve kurşun teslimleri) sektörlere daha önce getirilen tevkifat zorunluluğu uygulamaları nedeniyle Bakanlık tarafından verilen önceki görüşler doğrultusunda açıklamalarda bulunulacaktır.

II. DEMİR-ÇELİK KÜLÇELERİ VE ÜRÜNLERİNİN TESLİMLERİNDE KDV TEVKİFATI UYGULAMASI

Tebliğ ile; hem demir-çelik külçelerinin, hem de demir-çelik ürünlerinin 1 Mayıs 2022 tarihinden itibaren yapılacak teslimleri ayrı ayrı bölümlerde yapılan düzenlemelerle aşağıdaki tabloda gösterildiği şekilde KDV tevkifatı kapsamını alınmıştır.

1. Demir-Çelik Külçelerinin Tesliminde KDV Tevkifatı:

Tebliğin (I/C-2.1.3.3.1.2.) bölümünde belirtilen külçe metallerin Tebliğin (I/C-2.1.3.1/a ve b) bölümlerinde sayılanlara (belirlenmiş alıcılar ile KDV mükelleflerine) tesliminde, (7/10) oranında KDV tevkifatı uygulanmakta olup, 41 No.lu Tebliğin 3’üncü maddesi ile  (I/C-2.1.3.3.1.1.) ve (I/C-2.1.3.3.1.2.) bölümlerindeki “çinko,” ibarelerinden sonra gelmek üzere “demir-çelik,” ibarelerinin de bu bölüme eklenmesi ile, “külçe demir-çelik” teslimleri de “Külçe Metal Teslimlerinde KDV Tevkifatı” bölümüne göre tevkifat kapsamına alınmış oldu.

Hurda metallerden elde edilenler dışındaki bakır, çinko, demir-çelik, alüminyum ve kurşun külçelerinin ithalatçılar ve ilk üreticiler (cevherden üretim yapanlar) tarafından yapılan teslimlerinde tevkifat uygulanmaz, bu safhalardan sonraki el değiştirmelerde ise tevkifat uygulanır. Hurda metalden elde edilen külçelerin ithalatçıları ve üreticileri tarafından tesliminde de tevkifat uygulanmaktadır.

Tevkifat kapsamına, her türlü hurda metallerden elde edilen külçeler ile hurda metallerden elde edilenler dışındaki bakır, çinko, demir-çelik, alüminyum ve kurşun külçelerinin teslimi girmektedir. Slab, billet (biyet), kütük ve ingot teslimleri de bu uygulama bakımından külçe olarak değerlendirilmektedir.

2. Demir-Çelik Ürünlerinin Tesliminde KDV Tevkifatı:

Demir-çelik ve alaşımlarından mamul, Tebliğin (I/C-2.1.3.3.8.2.) bölümünde belirtilen ürünlerin, Tebliğin (I/C-2.1.3.1/a ve b) bölümlerinde sayılanlara (belirlenmiş alıcılar ile KDV mükelleflerine) tesliminde (4/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.

İthalatçılar tarafından yapılan teslimlere ilişkin düzenlenen faturada “Teslim edilen mal doğrudan ithalat yoluyla temin edildiğinden tevkifat uygulanmamıştır.” açıklamasına ve ithalata ilişkin fatura ve gümrük beyannamesi bilgilerine yer verilir.

Cevherden üretim yapanlar ise düzenlenen faturada “Teslim edilen mal firmamızca münhasıran cevherden üretildiğinden tevkifat uygulanmamıştır.” açıklamasına yer vermek suretiyle tevkifat uygulanmaksızın işlem yapar.

3. Tevkifat Kapsamına Giren Demir-Çelik Ürünleri:

Cevherden, hurdadan veya diğer hammaddelerden üretilen demir çelik ve alaşımlarından mamul her türlü uzun (çubuk, inşaat demiri, profil, kangal demir, filmaşin, tel, halat, hasır, boru, lama vb.) veya yassı (levha, sıcak haddelenmiş yassı ürünler, soğuk haddelenmiş yassı ürünler ve kaplanmış yassı ürünler vb.) demir-çelik ve alaşımı ürünler girmektedir.

4. Tevkifat Kapsamına Girmeyen Demir-Çelik Ürünleri:

Demir-çelik ve alaşımlarından mamul eşya (kapı, kapı kolu, köşebent, vida, somun, vida soketi, dübel, kilit, çivi, flanş, maşon, dirsek, kanca, menteşe, yay, bilya, rulman, zincir vb.) teslimlerinde tevkifat uygulanmayacaktır.

5. Demir-Çelik Külçeleri ve Ürünleri Tevkifatının Beyanında Kullanılacak Tevkifat Kodları:

Demir-çelik külçeleri ve demir-çelik ürünlerinin teslimlerinde durumuna göre 2 No.lu KDV beyannamesinde aşağıdaki Tevkifat Kodları kullanılacaktır.

617- Hurda Metalden Elde Edilen Külçe Teslimleri

618- Hurda Metalden Elde Edilenler Dışındaki Bakır, Çinko, Demir Çelik, Alüminyum ve Kurşun Külçe Teslimleri

627- Demir Çelik Ürünlerinin Teslimleri

6. Demir-Çelik Ürünleri Teslimleri Nedeniyle Tevkifattan Doğan KDV’nin İadesi:

Mahsuben iade talepleri; miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir.

10.000 TL’yi aşmayan nakden iade talepleri; teminat, vergi inceleme raporu ve YMM raporu aranılmadan yerine getirilir,

10.000 TL’yi ve üzerindeki nakden iade talepleri ise vergi inceleme raporu sonucuna göre veya YMM raporu ile yerine getirilir. 10.000 TL’yi aşan kısım için teminat verilmesi halinde teminat, vergi inceleme raporu sonucuna göre veya YMM raporu ile çözülecektir.

Danıştay 4. Dairesi’nin 01.02.2022 tarih ve Esas No:2021/2647 sayılı Kararı ile Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 35 Seri No.lu Tebliğ ile getirilen, Tevkifat iadelerinde tevkifat tutarının ödenmiş olması zorunluluğuna ilişkin maddesinin yürütmesi durdurulduğundan, tevkifat uygulamasından kaynaklanan iade taleplerinin yerine getirilmesinde, alıcı tarafından 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk ettirilen KDV’nin ödenmiş olması şartı aranmayacaktır. Ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığı’nca Vergi Dairesi Başkanlıklarına ve Defterdarlık Gelir Müdürlüklerine hitaben yazılan “13.05.2022 tarih ve E-63230 sayılı yazı ile tevkifat iadelerinde aranılan ödeme zorunluluğunun kaldırıldığı duyurulmuştur.

III. DEMİR-ÇELİK ÜRÜNLERİ TESLİMİNDE TEVKİFAT UYGULAMASINDA YAŞANILAN TEREDDÜTLER

1. Daha Önce Uygulamaya Geçen Bakır, Çinko, Alüminyum ve Kurşun Teslimlerinde KDV Tevkifatının Kapsamı Nasıl Belirlenmişti?

Benzer nitelikteki metallerden olan;  bakır, çinko, alüminyum ve kurşun teslimlerinde tevkifat düzenlemesi daha önceden getirilmiş ve Tebliğin (I/C-2.1.3.3.2.2.) bölümünde tevkifatın kapsamı belirlenmiştir. Burada;

– Profilin boyanmış veya kaplanmış olması, bunların tesliminde tevkifat uygulanmasına engel olmayacağı ve bu durumda, profilin boyanması veya kaplanmasına ilişkin fason eloksal işçiliği tevkifat kapsamında olmayacağı,

– Bakır, çinko, alüminyum ve kurşun telin; plastik, cam, kâğıt, emaye, vernik ve benzeri izolasyon malzemeleri ile kaplanması suretiyle elde edilen “izoleli iletken” teslimleri tevkifata tabi tutulmayacağı,

– Söz konusu metal ve alaşımlarından imal edilen nihai ürünler ile bunların kesme, sıyırma, kıvırma, kaynak, bükme, vida yeri delme-açma ve benzeri şekillerde işlenmesi sonucu elde edilen yarı mamul ve mamul mahiyetindeki malların teslimlerinin tevkifata tabi olmadığı,

– Bakır, çinko, alüminyum ve kurşun ve bunların alaşımı metallerden elde edilen meşrubat kutusu, otomobil parçası, havalandırma kanal borusu, pano, çerçeve, kapı, kapı kolu, mahya, alüminyum folyo, köşebent, vida, somun, vida soketi, dübel, kilit, çivi, kepenk taşı, flanş, maşon, dirsek, bek, kanca, menteşe, aksesuar ve benzerlerinin teslimi tevkifata tabi olmayacağı,

Yönünde; işleme tabi tutularak yarı mamul yada mamul haline getirilen veya bazı maddeler veya izolasyon malzemeleri ile kaplanan telin tesliminde tevkifat uygulanmayacağı açık olarak, örneklendirilerek oluşacak tereddütler giderilecek biçimde belirlemeler yapılmıştır.

2. Demir-Çelik Ürünleri Teslimlerinde Tevkifat Kapsamı Nasıl Belirlendi?

Tebliğin (I/C-2.1.3.3.8.2.) bölümündeki tevkifat kapsamına;

– Cevherden, hurdadan veya diğer hammaddelerden üretilen demir-çelik ve alaşımlarından mamul her türlü uzun (çubuk, inşaat demiri, profil, kangal demir, filmaşin, tel, halat, hasır, boru, lama vb.) veya yassı (levha, sıcak haddelenmiş yassı ürünler, soğuk haddelenmiş yassı ürünler ve kaplanmış yassı ürünler vb.) demir-çelik ve alaşımı ürünlerinin gireceği düzenlenirken,

– Demir-çelik ve alaşımlarından mamul eşya (kapı, kapı kolu, köşebent, vida, somun, vida soketi, dübel, kilit, çivi, flanş, maşon, dirsek, kanca, menteşe, yay, bilya, rulman, zincir vb.) teslimlerinde tevkifat uygulanmayacağı açıklanmıştır.

3. Tereddüt Neden Oluşuyor?

Demir-çelik ve alaşımlarından mamul her türlü uzun veya yassı demir-çelik ve alaşım ürünleri tevkifat kapsamına alınırken, mamul eşyalar (kapı, kapı kolu, köşebent,  vida, somun, vida soketi, dübel, kilit, çivi, flanş, maşon, dirsek, kanca, menteşe, yay, bilya, rulman, zincir vb.) tevkifat kapsamı dışına çıkarılmıştır.

Kesme, sıyırma, kıvırma, kaynak, bükme, vida yeri delme-açma ve benzeri şekillerde işlenmesi sonucu elde edilen yarı mamul mahiyetindeki; ferforje (korkuluk), masa ayağı, otomobil parçası, mobilya üretiminde kullanılan demir-çelik parçaları, çatı ve havalandırma aksamları, su ve doğalgaz tesisat aksam ve parçaları vb. ürünlerin tevkifata tabi olup olmadığı net olarak belirlenmediği için tereddüte düşülmektedir.

Daha önce tevkifat kapsamına alınan bakır, çinko, alüminyum, kurşun ve bunların alaşımlarından elde edilen yarı mamuller  tevkifat kapsamından çıkarılmasına rağmen, demir-çelik ve alaşımlarından üretilen sadece mamul ürünler tevkifat kapsamı dışında bırakılmış, yarı mamullerin tevkifata tabi olup olmadığı ihmal edilmiştir.

4. Bakır, Çinko, Alüminyum Ve Kurşun Teslimlerinde Uygulanan KDV Tevkifatı İle İlgili Önceden Verilen Özelgeler:

Demir-Çelik ürünlerine getirilen KDV tevkifatı uygulaması öncesinde, benzer nitelikteki; bakır, çinko, alüminyum ve kurşun teslimlerinde başlayan uygulamalarda tereddüt edilen hususlarla ilgili Başkanlık tarafından verilen özelgeler aşağıda özetlenmiştir.

Demir-çelik ürünleri teslimlerinin de bu ürünlere benzer olması bakımından, tereddütler giderilinceye kadar veya Başkanlık tarafından aksi yönde bir düzenleme yapılıncaya veya özelge verilinceye kadar değerlendirilmek ve fikir sahibi olunması bakımından sektörün bilgisine sunulmuştur.

IV. SONUÇ VE DEĞERLENDİRMELER

Demir-çelik ürünlerinin teslimleri ile ilgili getirilen tevkifat zorunluluğu düzenlemesinde, daha önceden benzer nitelikteki (bakır, çinko, alüminyum ve kurşun) malların teslimlerine yönelik getirilen tevkifat zorunluluğunda yaşanılan tereddütler ve talep edilen özelgeler dikkate alınarak, yarı mamul/mamul teslimlerinde tevkifata yönelik muhtemel tereddütleri giderici yönde daha kapsamlı ve bol örnek verilebilirdi.

Ancak çıkarılan tebliğde; benzer nitelikteki sektörlere getirilen tevkifat uygulamasına yönelik önceki tebliğde yarı mamul ürünler tevkifat kapsamı dışında bırakılırken, demir-çelik ürünlerinin teslimlerinde sadece belirtilen dar kapsamlı mamul ürünler tevkifat kapsamı dışında bırakılarak, tereddütler daha da artırılmıştır.

Demir-çelik ürünlerinin teslimine getirilen tevkifat zorunluluğunun;

– Cevherden, hurdadan veya diğer hammaddelerden üretilen demir-çelik ve alaşımlarından mamul her türlü uzun (çubuk, inşaat demiri, profil, kangal demir, filmaşin, tel, halat, hasır, boru, lama vb.) veya yassı (levha, sıcak haddelenmiş yassı ürünler, soğuk haddelenmiş yassı ürünler ve kaplanmış yassı ürünler vb.) demir-çelik ve alaşımı ürünlerinin teslimlerinde uygulanması gerektiği,

– Nihai ürün olmayan demir-çelik ürünlerinin; boyanmış ve kaplanmış olması ile mahiyetini değiştirmeden belli ebatlarda parçalara bölünmesi veya kesilmesi ile vida yeri açma – delme işlemlerine tabi tutulmasının tevkifata engel olmayacağı,

– Ancak; belirli işlemlerden (kesme, boyama, kaplama, kaynak, tornadan geçirme, vida yeri açma, başka bir malzeme ile birleştirme vb.) geçirilerek mahiyeti değiştirilmiş mamul ya da yarı mamul (demonte olanlar dahil) niteliği kazanmış; otomobil parçası, pencere-balkon-merdiven korkuluğu (ferforje), masa ayağı, çatı kaplama malzemesi, çatı-havalandırma-yağmur indirme malzemeleri, mobilya malzemeleri, her türlü yedek parça, su ve doğalgaz tesisat aparat ve parçaları vb. ürünlerin KDV tevkifatı kapsamı dışında kalması gerektiği ve bu hususun bir an önce haksız rekabeti önleyecek şekilde açıklanması gerektiği düşünülmektedir.

Tevkifat uygulamasının kapsamının net bir biçimde belirlenmesi, özellikle mamul/yarı mamul niteliğindeki demir-çelik ürünlerinin tevkifata tabi tutulması ya da tutulmamasından kaynaklanan haksız rekabet nedeniyle iyi niyetli bazı mükelleflerin müşteri kayıplarına neden  olduğu hususunun göz önünde bulundurulması önem arz etmektedir.

Yorumlar