Bazı Stopaj ve KDV Oranlarının Düşürülmesi ile İstihdam Düzenlemelerinde Süre Uzatımı

31 Temmuz 2020 tarihli ve 31202 Sayılı Resmi Gazete’de; sözleşme fesih yasağı, ücretsiz izin ve kısa çalışma uygulamalarının 1 ay süreyle uzatılması, mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerdeki stopaj oranının 31/07/2020 - 31/12/2020 tarihleri arasında yapılacak ödemelere uygulanmak üzere %20'den %10'a düşürülmesi ve bazı hizmetlerde KDV oranın yüzde 8 ve yüzde 1'e düşürülmesine ilişkin Cumhurbaşkanı Kararları yayınlanmıştır.

A) Fesih Yasağı, Ücretsiz İzin ve Kısa Çalışma Uygulamalarında 1 Aylık Süre Uzatımı

1) Sözleşme fesih yasağı ve ücretsiz izin uygulaması

2811 sayılı Karar ile sözleşme fesih yasağı ve ücretsiz izin uygulaması süresi 1 ay (17/09/2020 tarihine kadar)  uzatılmıştır.

Hatırlanacağı üzere, 7244 sayılı Kanun ile 4857 sayılı İş Kanunu’na eklenen geçici 10 uncu maddeyle,  İş Kanunu kapsamında olan veya olmayan her türlü işçinin iş sözleşmesinin, 17/04/2020 tarihten 17/07/2020 tarihine kadar 3 ay süreyle işveren tarafından feshedilemeyeceği (ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri haller nedeniyle fesih hariç), fesih yasağı uygulanan hallerde işverenin işçiyi ücretsiz izne ayırabileceği düzenlenmişti.

2811 sayılı Karar ile söz konusu düzenlemenin uygulama süresi 1 ay (17/09/2020 tarihine kadar) uzatılmıştır.

2) Kısa çalışma uygulaması

2810 sayılı Karar ile kısa çalışma ödeneğinin süresi 1 ay uzatılmıştır.

Hatırlanacağı üzere, 29/06/2020 tarihli ve 2706 Sayılı Karar ile 30/06/2020 tarihine kadar (bu tarih dahil) kısa çalışma başvurusunda bulunmuş işyerleri için kısa çalışma ödeneği süresi; yeni bir başvuru ve uygunluk tespiti yapılmasına gerek bulunmaksızın,  daha önce kısa çalışmadan yararlanan aynı işçiler için ve aynı şartları aşmamak kaydıyla,

•  30/06/2020 tarihinden önce kısa çalışma uygulaması biten işyerleri için 01 Temmuz 2020 tarihi itibariyle,

• 30/06/2020 tarihi itibariyle kısa çalışma uygulaması devam eden işyerleri bakımından ise kısa çalışma uygulaması bitiş tarihinden itibaren başlamak üzere

1 ay süreyle uzatılmıştı.

Bu defa, kısa çalışma ödeneğinin süresi, 30/07/2020 tarihli ve 2810 sayılı Karar ile yukarıda belirtilen esaslar çerçevesinde ve uzatılan bir aylık süreden sonra başlamak üzere ve 1 ay süreyle uzatılmıştır.

B) Mal ve Hakların Kiralanması Karşılığı Yapılan Ödemelerdeki Stopaj Oranının Geçici Süreyle Düşürülmesi

2813 sayılı Karar ile mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerdeki stopaj oranı 31/07/2020 - 31/12/2020 tarihleri arasında yapılacak ödemelere uygulanmak üzere yüzde 20’den yüzde 10’a düşürülmüştür. (Yapılan düzenlemelerin etkileri için "Kira Ödemelerindeki Stopaj Oranı Düşüşünün Mal Sahibi ve Kiracıya Etkisi" başlıklı makalemizi inceleyebilirsiniz.)

2813 sayılı Karar ile stopajlara ilişkin 2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nda aşağıdaki değişiklikler yapılarak gayrimenkul kiralamalarında uygulanan stopaj oranı 31/12/2020 tarihi sonuna kadar yüzde 10’a düşürülmüştür.

Buna göre, 31/12/2020 tarihine kadar uygulanmak üzere;

• Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde yazılı ve aşağıdaki yer verdiğimiz mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden % 10,

“1. Arazi, bina (Döşeli olarak kiraya verilenlerde döşeme için alınan kira bedelleri dahildir.), maden suları, menba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı; 

2. Voli mahalleri ve dalyanlar;

3. Gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen, mütemmim cüzileri ve teferruatı ile bilümum tesisatı, demirbaş eşyası ve döşemeleri; 

4. Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar;

5. Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı (İhtira beratının mucitleri veya kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır.), alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar (Bu hakların kullanılması için gerekli malzeme ve teçhizat bedelleri de gayrimenkul sermaye iradı sayılır.);

6. Telif hakları (Bu hakların, müellifleri veya bunların kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır.);

7. Gemi ve gemi payları (Motorlu olup olmadıklarına ve tonilatolarına bakılmaz) ile bilümum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları;

8. Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri.”

• Vakıflar (mazbut vakıflar hariç) ve derneklere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden % 10,

• Yabancı devletlere, yabancı kamu idare ve kuruluşları ile uluslararası kuruluşlara ait diplomatik statüsü bulunmayan gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden % 10,

• Kooperatiflere ait taşınmazların kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden % 10

stopaj yapılacaktır.

Düzenleme 31/07/2020 tarihinden itibaren yürürlüğe girdiğinden bu tarihten itibaren yapılan ödemeleri kapsamaktadır.

C) Bazı Teslim ve Hizmetlerde KDV Oranının Düşürülmesi

Bilindiği üzere, KDV oranları; 2007/13033 sayılı Karar'a ekli I sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 1, II sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 8 olarak tespit edilmiştir. Bu listelerde yer almayan vergiye tabi işlemler için ise aynı Kararın birinci maddesinin (a) bendi uyarınca % 18 oranında KDV uygulanmaktadır.

2812 sayılı Karar ile 2007/13033 sayılı Karar’a eklenen geçici 6 ncı maddeyle, 31/07/2020 tarihinden geçerli olmak üzere, 31/12/2020 tarihine kadar (bu tarih dahil) bazı hizmetlerde KDV oranı yüzde 8’e bazılarında ise yüzde 1’e düşürülmüştür.

1) %8 KDV oranı uygulanacak hizmetler

2812 sayılı Karar ile 31/07/2020 tarihinden geçerli olmak üzere, 31/12/2020 tarihine kadar (bu tarih dahil) aşağıdaki hizmetler için % 8 KDV oranı uygulanacaktır.

a) İşyeri kiralama hizmeti,

b) Kongre, konferans, seminer, konser, fuar ve lunapark giriş ücretleri,

c) Düğün, nikah, balo ve kokteyl salonlarında verilen organizasyon hizmetleri,

ç) Berberlik ve kuaförlük hizmetleri ile güzellik salonunda verilen hizmetler.

d) Terzilik, giyim eşyası ve ev tekstil ürünlerinin onarım ve tamiratı,

e)  Ayakkabı ve deri eşyaların onarımı ile ayakkabı boyama hizmetleri,

f) Kuru temizleme, çamaşırhane, giyim eşyası ve diğer tekstil ürünlerini ütüleme hizmetleri,

g) Halı ve kilim yıkama hizmetleri,

ğ) Bisiklet, motosiklet ve motorlu bisikletlerin bakım ve onarımı (malzemeler hariç),

h) Evde kullanılan elektrikli cihazların (buzdolabı, fırın, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, fırın, klima vb.) bakım ve onarımı (malzemeler hariç),

ı) Tüketici elektroniği ürünlerinin (TV, radyo, CD/DVD oynatıcıları, ev tipi video kameralar vb.) bakım ve onarımı (malzemeler hariç),

i) Evde kullanılan ısıtma ürünlerinin (termosifon, şofben, banyo kazanı, kombi vb.) (merkezi ısıtma kazanları hariç) bakım ve onarımı (malzemeler hariç),

j) Ev ve bahçe gereçlerinin bakım ve onarımı (malzemeler hariç),

k) Mobilyaların ve ev döşemelerinin bakım ve onarımı (malzemeler hariç),

l) Bilgisayarların, iletişim araç ve gereçlerinin, saatlerin bakım ve onarımı (malzemeler hariç),

m) Müzik aletlerinin bakım ve onarımı,

n) Çilingirlik ve anahtar çoğaltma hizmetleri ile hamallık hizmetleri,

o) Motorlu kara taşıtlarının yağlanması, yıkanması, cilalanması hizmetleri ile bunlara ait koltuk ve döşemelerin bakım ve onarımı (malzemeler hariç),

ö) Hane sakinlerine verilen konut bakım, onarım, boya ve temizlik hizmetleri (malzemeler hariç),

p) Ekli II sayılı listenin “B) DİĞER MAL VE HİZMETLER” bölümünün 24 üncü sırası kapsamı dışındaki yeme-içme hizmetleri (alkollü içeceklere isabet eden kısmı hariç),

r) Yolcu taşımacılığı hizmetleri,

s) Ekli II sayılı listenin “A) GIDA MADDELERİ” bölümünün 4 üncü sırasında yer alan mallar hariç olmak üzere, 30/12/2019 tarihli ve 1951 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının eki İstatistik Pozisyonlarına Bölünmüş Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 6 No.lu fasılında yer alan süs bitkileri ile çiçek teslimleri.

2) %1 KDV oranı uygulanacak hizmetler:

2812 sayılı Karar ile 31/07/2020 tarihinden geçerli olmak üzere, 31/12/2020 tarihine kadar (bu tarih dahil) aşağıdaki hizmetler için % 1 KDV oranı uygulanacaktır.

Ekli II sayılı listenin “B) Diğer Mal ve Hizmetler” bölümünün;

a) 16 ncı sırasında yer alan giriş ücretleri; sinema, tiyatro, opera, operet, bale, müze giriş ücretleri,

b) 24 üncü sırasında yer alan yeme-içme hizmetleri; Gazino, açık hava gazinosu, bar, dans salonu, diskotek, pavyon, taverna, birahane, kokteyl salonu ve benzeri yerler hariç olmak üzere kahvehane, kır kahvesi, çay bahçesi, çay ocağı, kıraathane, kafeterya, pastane, ayakta yemek yenilen yerler, yemeği pakette satan veya diğer şekillerde yemek hizmeti sunan yerler, lokanta, içkili lokanta, kebapçı ve benzeri yerlerde (birinci sınıf lokanta ruhsatı ya da işletme belgesine sahip olan yerler ile üç yıldız ve üzeri oteller, tatil köyleri ve benzeri tesislerin bünyesindeki lokantalar hariç) verilen yeme-içme hizmetleri (bu yerlerde verilen hizmetlerin alkollü içeceklere isabet eden kısmı hariç),

c) 25. sırasında yer alan geceleme hizmetleri; Otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde sunulan geceleme hizmeti (1618 sayılı Kanun hükümlerine göre Kültür ve Turizm Bakanlığından işletme belgesi almış seyahat acenteleri tarafından müşteriye aktarılan geceleme hizmet tutarı ve bu hizmete ilişkin aracılık bedellerine de konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmetlerinin ait olduğu oran uygulanır. Konaklama tesislerinde geceleme hizmetinden yararlanmayanlara verilen tüm hizmetler ile geceleme hizmetiyle beraber verilen ancak ayrıca belgelendirilen ya da geceleme hizmetine ait belgede ayrıca fiyatlandırılan hizmetler bu sıra kapsamında yer almamaktadır. Ancak geceleme hizmeti kapsamında verilmesi ve geceleme bedeline dahil edilmesi mutat olan diğer hizmetler bu sıra kapsamında yer almakla birlikte bu şekilde belirlenen geceleme bedeli içinde sunulan alkollü içeceklere ilişkin yüklenilen katma değer vergisi tutarları, hizmeti sunanlar tarafından indirim konusu yapılamaz.