İlgide kayıtlı özelge talep formunda; sanatçı olarak mankenlik, fotomodellik, film, dizi, tiyatro oyunculuğu, ses sanatkarlığı, sunuculuk, dansçılık işi ile iştigal ettiğinizi, bu işleri ajans aracılık sözleşmesi ile bir işverene bağlı olmaksızın birden fazla işverenle yaptığınızı belirterek elde etmiş olduğunuz gelirin serbest meslek kazancı mı yoksa ücret geliri mi olduğu hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun, 61 inci maddesinde, "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez."

Aynı Kanunun,  65 inci maddesinde,"Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.

Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır..." hükmü yer almıştır.

Öte yandan, 19.02.1999 tarih ve 23616 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ücret ile serbest meslek kazancı ayrımında esas alınacak ölçütlere ilişkin açıklamaların yer aldığı 221 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği'nde,

"3. ... ... bir faaliyetin serbest meslek faaliyeti olup olmadığı, faaliyetin;

- sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanması,

- bir işverene bağlı olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılması,

- devamlı olması,

unsurlarını taşıyıp taşımadığına bağlı bulunmaktadır.

6. ... gerek ücret gerek serbest meslek kazancı emeğe dayanan gelir unsurlarıdır. Serbest meslek kazançlarında emek; bir işverene tabi olmaksızın, şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına değerlendirilmektedir. Bir işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışılması halinde ise elde edilen gelir ücrettir.

7. Uygulamada bazı durumlarda ücret ile serbest meslek kazancının ayırımında zorluklarla karşılaşılmaktadır. Bu durumda yukarıda da belirtildiği gibi esas alınacak en önemli ölçüt; iş yerine bağlılık ve işverene tabiliktir. İş yerine bağlılıktan maksat; kendisine ait olmayan bir organizasyonun işyerinde çalışılmasıdır. İşverene tabilikten maksat ise; işverenin hizmetli üzerinde hiyerarşik bir kontrol ve yaptırım uygulama hakkının bulunup bulunmamasıdır. Bu unsurların bulunmaması halinde, gelir vergisi açısından işverene tabi olarak işveren-hizmetli ilişkisinden bahsedilemez." açıklamalarına yer verilmiştir.

Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar uyarınca;  mankenlik, fotomodellik, film-dizi-tiyatro oyunculuğu, ses sanatkarlığı, sunuculuk, dansçılık faaliyetini bir işverene bağlı olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabınıza mutad meslek olarak icra etmeniz halinde serbest meslek erbabı olacağınızdan bu faaliyetten elde edeceğiniz kazancın da serbest meslek kazancı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Ancak, söz konusu faaliyetiniz ile ilgili olarak çeşitli ajanslar ile aranızda ücret ilişkisini doğuracak bir hizmet sözleşmesi düzenlenmesi durumunda tarafınıza yapılan ödemelerin ücret olarak değerlendirilmesi gerektiği tabiidir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.